Karaman merkez ve çevresinde XVIII. ve XIX. yy.larda yapılmış bir çok çeşme bulunmaktadır. Ancak bu çeşmelerden çoğu, son yıllarda fonksiyonunu yitirmesi ve yeni yol açma gibi faaliyetler sonucunda yok olmuştur. Günümüze kadar ulaşabilenleri koruma altına alınmıştır. Şehir imar plan gereği kaldırılması zorunlu olanlar, okulların bahçelerine ve parkların uygun yerlerine taşınmaktadır.

İbrahim Bey İmareti önündeki zengin dekorlu çeşmeyi saymazsak, Karaman çeşmeleri genellikle sivri kemerli, duvar nişleri halinde, üzerinde çok az rölyef taşıyan sade yapılar olarak karşımıza çıkar. Biçim ve süslemede birbirinin benzeridir. Karaman'da tescil edilerek koruma altına alınmış 24, Ermenek ilçesinde de 14 çeşme bulunmaktadır. Bunlardan birkaç örnek verecek olursak:


İBRAHİM BEY ÇEŞMESİ:
İmaret Mahallesinde, Il.İbrahim Bey İmareti'nin karşısında, kesme taştan, sivri kemerli, derin niş halinde üzeri bitkisel ağ süsleme ile dekore edilmiş abidevi bir çeşmedir.

Üst örtü kenarlarda silmelidir. Çeşmenin iç yüzeyleri işlemesiz, düz olarak yapılmıştır. Sivri kemerinin iki tarafında, ileri doğru fırlayan iki kabara motifi yer alır. Kemerinin çevresi halı gibi, yüzeysel olmayan bir teknikle ve bitkisel ağla dekore edilmiştir. Bu tür işleme Karamanoğulları dönemi taş işçiliğinde yeni bir üsluptur. M.1433'de imret ile birlikte inşa edilmiştir.

HALİL EFENDİ ÇEŞMESİ:
Abbas Mahallesinde yer alan, tamamen kesme taştan, iç içe iki sivri kemer nişli, pirinçten iki lüleli bir çeşmedir. Yol genişleme çalışmalarında biraz geri alınmıştır. Üzerindeki nesih yazılı kitbesinde, 1906 yılına ait onarım kitbesi yer alır. Halil Efendi manzumesine daha sonradan eklenmiştir.

HAMAM ÇEŞMESİ:
Hisar Mahallesinde yer alan, adını yakınındaki Hatun Hamamı'ndan alan, kesme taştan, sivri kemer nişli, tek ülüklü bir çeşmedir. Kilit taşının üzeri bitkisel kabartma süs ile tezyin edilmiştir. Üzerinde iki kitbesi vardır. Kitbenin birinden anlaşıldığına göre, çeşmeyi ilk yaptıran Mehmet Reşit Efendi'dir. Diğer kitbede ise M.1809 yılında Hacı Ahmet Ağa tarafından onarımı yapıldığı yazılıdır.

HOCA MAHMUT ÇEŞMESİ:

SİYAHSER ÇEŞMESİ:
Siyahsar camisi avlusundadır ve şadırvan şeklindedir. Karaman’da 18 ve 19. Yüzyıllarda yapılmış çok sayıda çeşme bulunmaktadır. Tespit edebilen çeşmelerde ortak özellik sivri kemerler üzerinde çok az rölief taşıyan sade yapılar olmalarıdır.

HİNDOĞLU ÇEŞMESİ::
Karaman Merkez Topucak mahallesinde yer alan çeşmenin yapı malzemesinin, kesme taştan üzerinin boyalı olması nedeniyle zor anlaşılmaktadır. Üzerindeki evin temeliyle bütünleşmiş olduğundan orjinal durumu ve yapısı berlirgin değildir. Yatay bordür altında üzerinde H 1223 tarihi bulunan 3 bölümlü 2 satırlık kitabesi yer almaktadır.

KARAHAFIZ ÇEŞMESİ:
Karaman Merkez Topucak mahallesinde yer alan çeşme tamamen kesme taştan yapılmıştır. Sivri kemerli bir niş halindedir. Ayna kısmında kitabesi vardır. Kitabede: " Kara Hafız Kızı Fatma ve Annesi Cemile'nin çeşmesidir. 1336" yazılıdır.

TOPUCAK ÇEŞMESİ:
Karaman Merkez Topucak mahallesinde yer alan çeşme düzgün kesme taştan yapılmış, yuvarlak basit kemerli bir niş halindedir. Ayna kısmında ortada 6 satırlık br kitabesi vardır. Ancak üst üste yapılan badana sebebiye kitabe açık olarak okunamamaktadır.

MUHİDDİN ÇEŞMESİ:
Sekiçeşme mahallesinde bulunan çeşme, tamamen kesme taştan derin niş halinde bir yapıdır. Çeşmeyi Muhiddin adında bir kişi yaptırmıştır. Yapım yılı H. 784 M. 1383 yılıdır.

DAVULCU ÇEŞMESİ:
Karaman Merkez Fenari mahallesinde kesme taştan inşa edilmiş, sivri kemerli derin niş halinde çift ülüklü bir çeşmedir. Her iki ülük taş kabartma bitkisel rozetin ortasında bulunmaktadır. Bardaklığın üzerindeki kitabede 1317 tarihi mevcuttur.

DAHAK ÇEŞMESİ:
Karaman Merkez Koçakdede mahallesindedir. Kesme taştan derin niş halinde inaş edilmiş olup, sivri kemerlidir. Sivri kemeri bir silme ile dekore edilen çeşmenin üst örtüsü sivri çatılıdır. Arka duvarında kare biçiminde bir maşrapalığı vardır.

MANSURDEDE ÇEŞMESİ:
Mansurdede mahallesinde bulunan çeşme, kesme taştan yapılmış, sivri kemerli, derin niş halinde abidevi bir görünüm arzeder. İki kitabesi vardır. İki satır halindeki birinci kitabeye göre, çeşmeyi İsmail Ağa yaptırmıştır. Yazıyı Ferruhzade yazmış olup mimarı Hacı Abdurahman'dır. Kitabenin son mısrasında 1120 rakamı okunmaktadır. 1832 yılında onarılmıştır.

Bunlardan başlıcaları;

• Ahiosman Mahallesi Çeşmesi,
• Ali Dede Tartan Çeşmesi,
• Baloğlu Çeşmesi,
• Boyahane Çeşmesi,
• Dikbasan Çeşmesi,
• Eskiciler Çeşmesi,
• Fatmaoğlu Çeşmesi,
• Halil efendi Sultan Çeşmesi,
• Fenari Çeşmesi,
• Hacı Celal Çeşmesi,
• Hacı Efendi Çeşmesi,
• Halil Efendi Sultan Çeşmesi,
• Hoca Mahmut Çeşmesi,
• Kayseriler Çeşmesi,
• Kilci Çeşmesi,
• Mavi Çeşme,
• Seki Çeşme,
• Mahrur Çeşme,
• Abidin Paşa Zade Çeşmesi(Ermenek),
• Yedi Ülüklü Çeşme (Ermenek).

ÇEŞMELERİN BUGÜNKÜ DURUMLARI